Hiện tượng sa ruột ở heo con có 2 dạng: sa ruột cuống rốn và sa ruột bẹn. Nguyên nhân có thể là do di truyền hoặc do thực hiện không đúng quy trình cắt rốn (sa ruột cuống rốn), thiến (sa ruột bẹn). Khi cắt cuống rốn hoặc thiến, nếu không vệ sinh sát trùng kỹ, cắt quá rộng...dễ gây viêm nhiễm, tạo điều kiện thuận lợi cho sự sa ruột. Để khắc phục hiện tượng sa ruột, điều trước tiên cần chú ý đó là phải thực hành tốt kỹ thuật cắt rốn, thiến, vệ sinh sát trùng thật cẩn thận vết cắt. Trong trường hợp cần thiết có thể kết hợp tiêm kháng sinh phổ rộng và kháng viêm cho heo con khi thực hiện việc cắt cuống rốn hoặc thiến để phòng ngừa phụ nhiễm, giảm stress cho heo con.

Khi heo bị sa ruột có thể can thiệp bằng phẫu thuật nhưng cũng dễ bị tái phát. Trại có thể áp dụng kỹ thuật ngoại khoa, may lại lỗ hernia khi heo còn nhỏ (2 – 3 tháng tuổi) bằng phương pháp đơn giản sau:

- Chuẩn bị heo: Cho heo nhịn đói 6 – 12 giờ trước khi phẫu thuật. Nên can thiệp khi heo còn nhỏ (2-3 tháng tuổi).

Dụng cụ: 1 kim khâu, 1 kẹp cầm kim, chỉ may, kéo, cồn sát trùng, ống chích, thuốc tê (novocain, lidocaine...).
- Thực hiện: Đặt heo nằm ngửa, giữ chặt cho heo không giãy. Dùng thuốc tê gây tê xung quanh lỗ hernia. Lấy tay nắn nhẹ đưa những chất trong bao hernia trở vào xoang bụng. Dùng 2 ngón tay (tay không cầm kim) đặt vào lỗ hernia ngăn không cho ruột trở ra ngoài bao hernia. Sau đó, dùng kim cong may qua da heo, xuyên bao hernia ngay phần cổ bao sao cho kim khâu không chạm vào ruột và cách mép ngoài lỗ hernia khoảng 0,5 cm, cứ thế may vòng quanh cổ bao hernia. Sau khi đã khâu giáp mí, kéo 2 đầu sợi dây chỉ siết chặt lại và buộc nút chết. Như vậy, lỗ hernia được khép kín (nếu lỗ hernia nhỏ chỉ cần 2 mũi khâu). Để hỗ trợ sức khỏe heo và vết may mau lành có thể tiêm cho heo một liều kháng viêm và kháng sinh tác dụng dài ngày. Đến ngày thứ 5 hernia bắt đầu co lại và ngày thứ 10 có thể cắt chỉ.

Lưu ý: Phương pháp này không sử dụng được trong những trường hợp: hernia bẹn; lỗ hernia quá lớn; khi lỗ hernia nhỏ nhưng ruột đã bị viêm dính.

Kính chúc sức khỏe và thành công.

PGS. TS. Nguyễn Ngọc Hải, ĐHNL Tp.HCM.