Đỡ đẻ cho heo là một trong những việc ưu tiên quản lý trong trại heo. Đây là giai đoạn cuối trong quy trình kiểm tra lên giống, phối, quản lý mang thai. Có thể nói nhiều trại quản lý giai đoạn đẻ không tốt dẫn tới số con cai sữa thấp.

Hãy thử xem xét cách quản lý trại đẻ của trang trại? Có phải đang giao cho người không có kinh nghiệm? Heo đẻ ban đêm đến sáng mới có người chăm sóc? Khi heo đẻ, nhân viên chỉ cho ăn, dọn phân mà không quan tâm tới heo con đang bị lạnh? Nhiều trại đã nhập các giống heo cao sản nhưng số heo con cai sữa không tăng nhiều, số heo xuất chuồng không có thay đổi. Chính vì vậy trong vòng 3 ngày đầu sau khi đẻ cần kiểm tra quản lý thật chặt.

Quá trình giám sát sau đẻ cần kiểm tra heo đẻ có đúng ngày dự kiến, nhau thai có ra hết không, heo con có bú sữa đầu đầy đủ hay không? Tỷ lệ heo con theo mẹ chết trong vòng 3 ngày đầu chiếm tới 70% số lượng heo con chết. Nếu quản lý tốt trong giai đoạn này thì sẽ tăng được 1 con cai sữa/ nái.

Đầu tiên, hãy ghi chép tình trạng khi đẻ thật chính xác: số lượng heo chết khô, sẩy thai, kì hình, còi yếu… phải được ghi chép thật chính xác. Những thông tin này giúp giải quyết tốt các vấn đề của từng cá thể ở những lứa đẻ tiếp theo. Trường hợp nái đẻ trên 14 con thì ta có thể đánh giá thể trạng nái khi phối, thời điểm phối, kỹ thuật thụ tinh… phải không có vấn đề. Nếu số lượng heo con đẻ ra ít thì cần cải thiện khả năng phối. Nếu có nhiều heo chết khô phải gửi mẫu tới các trung tâm để kiểm tra kháng nguyên/ kháng thể của các dịch bệnh. Đối với heo con chết giai đoạn cuối mang thai hoặc giai đoạn đẻà quản lý tốt thời điểm trước và sau khi heo đẻ. Nếu heo con còi yếu thì cần kiểm tra dinh dưỡng giai đoạn mang thai, giảm stress, tăng lượng ăn ở kì cuối mang thai. Tỷ lệ chết heo con của nái lứa thấp có thể lên đến 30%. Việc ghi chép dữ liệu chính xác có thể giúp cải thiện rất nhiều về năng suất sinh sản.

Thứ hai là ngăn chặn tình trạng hạ thân nhiệt của heo con sơ sinh: thân nhiệt của nái khi đẻ là 39,5⁰C. Dĩ nhiên heo con đang ở trong môi trường ấm áp (39,5⁰C trong tử cung) ra tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Nếu nhiệt độ bên ngoài môi trường là 24⁰C thì thân nhiệt của heo con sẽ giảm rất nhanh. Cộng với cơ thể đang bị ướt, gió lưu thông thì tình trạng hạ thân nhiệt sẽ rất trầm trọng. Cũng có trường hợp heo con bị dị vật trong miệng và mũi không thở đượcà heo chết. Heo con vửa mới sinh phải lấy khăn khô lau cho heo, bỏ vào khu vực sưởi. Khu vực sưởi phải có đèn úm, dưới nền nên rải thảm úm. Nên có nhân viên hỗ trợ nái khi đẻ. Heo có trọng lượng sơ sinh nhỏ thì thân nhiệt sẽ giảm nhanh hơn. Cần hỗ trợ những heo này bú sữa đầu đầy đủ và đặt ở khu vực sưởi có nhiệt độ 40⁰C khoảng 40 phút để heo con mau hồi phục.

Giám sát heo đẻ mỗi 45 phút.

Thứ ba là heo phải đẻ dưới 3 tiếng: về mặt thú y học nếu thời gian đẻ của heo kéo dài trên 3 tiếng sẽ dễ dẫn tới sẩy thai, chết lưu. Nếu heo gặp tình trạng chết lưu thì chúng dễ mắc viêm tử cung, viêm âm đạo, viêm vú. Nếu nái bị hội chứng MMA thì heo con dễ bị chết. Nếu nái đẻ chậm, heo con sinh ra có nồng độ axit lactic trong máu cao và nồng độ oxy giảm. Heo con mất nhiều thời gian tìm đến mẹ để bú sữaà heo con dễ mắc chứng hạ đường huyết, giảm thân nhiệt, giảm lượng sữa đầu bú.

Quy trình đẻ của nái chịu nhiều ảnh hưởng của hoocmon. Nên tạo môi trường đẻ thật thoải mái và yên tĩnh cho nái. Người quản lý cũng phải tập trung nhẫn nại. Khi chuyển nái vào trại đẻ cần chú ý giảm stress cho nái. Khi nái bắt đầu đẻ phải tạo cảm giác an toàn. Ít nhất 4 ngày trước khi nái đẻ phải hoàn tất công việc chuyển nái sang trại đẻ. Trước khi nái đẻ 3-4 ngày nên giảm lượng cám cho ăn để ngừa tình trạng thai chết lưu. Bổ sung chất xơ để nái giảm được tình trạng táo bón.

Thứ tư là phải tăng lượng sữa đầu heo con bú: sữa đầu chính là nguồn năng lượng và vũ khí quan trọng cho heo con chống lại dịch bệnh. Nếu heo con không được bú sữa đầu đầy đủ thì thật là đáng tiếc. Heo con mới sinh cần được nhanh chóng cho bú sữa đầu. Sau khi sinh 6 tiếng thì lượng kháng thể heo con hấp thu được từ sữa mẹ sẽ giảm nhanh. Trong vòng 6 tiếng đầu sau sinh cần cho heo con bú ít nhất 4 lần. Nên cho tất cả heo trong bầy bú đầy đủ. Nếu chỉ một heo không được bú, dịch bệnh tấn công sẽ dễ dàng lây cho heo con khác trong bầy. Nên thường xuyên mát-xa ngực nái, cho nái ăn đầy đủ cám nuôi conà cải thiện trọng lượng khi cai sữa, duy trì thể trạng, rút ngắn thời gian lên giống lại sau cai sữa.

Cho heo con bú sữa đầu để hạn chế tình trạng giảm thân nhiệt