Tiêu chảy trên heo con sơ sinh là nguyên nhân chính dẫn đến chết heo. Nếu heo con còn sống thì sẽ còi cọc, chậm lớn, ảnh hưởng tới năng suất trang trại. Không phải tất cả các bệnh tiêu chảy đều do lây nhiễm. Có thể nguyên nhân do cách nuôi dưỡng, dinh dưỡng… Sẽ rất tốt nếu có một biện pháp có thể phòng ngừa và điều trị tất cả bệnh tiêu chảy, nhưng biện pháp này vẫn chưa có. Khi heo mắc bệnh tiêu chảy có thể do nhiều nguyên nhân kết hợp.

Có 4 yếu tố gây tiêu chảy cho heo con ở trại đẻ:

 +Hệ miễn dịch suy giảm

 +Môi trường nuôi không phù hợp

 +Nuôi dưỡng không tốt

 +Dịch bệnh

Các yếu tố này liên quan lẫn nhau. Ví dụ như heo con không được bú sữa đầu đầy đủ thì dễ mắc các bệnh. Khi heo con bị tiêu chảy thì trại sẽ sử dụng kháng sinh. Kháng sinh sẽ làm hệ vi sinh vật đường ruột bị ảnh hưởng, dẫn tới tiêu chảy kéo dài. Trường hợp nặng có thể chết heo, nếu heo không chết thì rất dễ bị còi cọc.

Công nghệ chăn nuôi phát triển giúp giảm bớt các sai sót. Các trại dù nuôi tốt nhưng thỉnh thoảng vẫn bị bệnh tiêu chảy. Lý do là cầu trùng rất khó loại bỏ hoàn toàn ra khỏi trang trại.

Yếu tố thứ nhất: Hệ miễn dịch suy giảm: 

Heo con sơ sinh sẽ không có khả năng phòng bị trước môi trường bên ngoài. Heo con không thể nhận được kháng thể từ nhau thai, nhưng chúng có thể nhận được nhiều kháng thể từ sữa đầu (miễn dịch thụ động). Nếu heo con bú sữa đầu không đầy đủ thì chúng rất dễ bị tấn công từ các mầm bệnh. Không chỉ khuẩn gây hại mà các khuẩn có lợi nếu sinh sôi quá mức cũng sẽ gây hại cho heo con.

Nồng độ kháng thể trong sữa mẹ giảm xuống rất nhanh. Qua một thời gian nhất định thì các kháng thể này sẽ không đi qua được ruột heo. Lúc này, heo con không thể nhận thêm được kháng khể sữa đầu. Việc nhận kháng thể (miễn dịch thụ động) chỉ kéo dài đến 48 tiếng sau sinh. Phải đảm bảo cho heo con bú sữa đầu đầy đủ. Nếu nái không đủ sữa, lựa chọn hậu bị không tốt (không giỏi nuôi con, ít vú) thì miễn dịch thụ động của heo con cũng bị ảnh hưởng. Hoặc nái chưa tiếp xúc với một bệnh nào đó, thì trong sữa của chúng sẽ không có kháng thể của loại bệnh này. Trường hợp này, cho dù heo con bú đầy đủ sữa đầu thì cũng không chống lại được bệnh này. Nguyên nhân có thể là do hậu bị chưa được cách ly, thích nghi với tình hình dịch tể đúng cách, hoặc hậu bị chưa được tiêm vắc-xin.

Hậu bị được quản lý tiêm vắc-xin theo chương trình (Trại heo ở Đan Mạch)

Yếu tố thứ hai: môi trường nuôi không phù hợp

Nái tốt đẻ ra heo con khỏe mạnh được bú sữa đầu đầy đủ, nhưng nếu môi trường trại đẻ không sạch sẽ, ẩm ướt, gió lạnh lùa, không còn đèn sưởi ấm, thì sức khỏe heo con sẽ chuyển biến xấu rất nhanh, dẫn đến tiêu chảy hàng loạt.

Môi trường nuôi dưỡng ảnh hưởng tới năng suất trại đẻ theo nhiều cách. Chúng có thể gây stress cho nái, khiến lượng sữa sản xuất giảm, giảm ăn, năng suất lần sinh sản tiếp theo sẽ bị ảnh hưởng (số ngày không sinh sản sẽ kéo dài). Heo con của những nái này rất dễ mắc bệnh tiêu chảy do cơ thể yếu sẵn.

Môi trường nuôi không sạch sẽ là cơ hội tốt cho các mầm bệnh phát triển. Dù heo con đã bú đầy đủ sữa đầu, nhưng môi trường nuôi nhiều virus, vi khuẩn (áp lực lây nhiễm bệnh lớn) thì heo vẫn có thể bị tiêu chảy.

Yếu tố thứ ba- Nuôi dưỡng không tốt

Ngay cả trong chăn nuôi hiện đại, yếu tố con người rất quan trọng. Nếu áp dụng đúng quy trình vệ sinh phòng dịch sẽ giúp giảm nguy cơ mắc dịch bệnh. Ghép bầy cho heo con, giúp chúng uống sữa đầy đủ sẽ giúp chúng lớn nhanh. Các vấn đề nếu được phát hiện sớm sẽ giúp giảm thiệt hại cho trại.

Phân nái làm nhiễm bẩn nguồn nước uống

Yếu tố thứ tư- Dịch bệnh:

Heo con có thể bị tiêu chảy do vi khuẩn, virus, kí sinh trùng. Ví dụ như cầu trùng thì trại nào cũng có, ngoài ra cũng có một số trại hay mắc tiêu chảy cấp (PED)…

Rotavirus, bệnh TGE, bệnh PED: Tiêu chảy do virus ở heo con có đặc điểm là đi phân lỏng và heo mất nước rất nhanh. Heo con đồng thời mắc các bệnh do vi khuẩn nên tỷ lệ chết cao. Bệnh do virus không thể điều trị nhưng chứng mất nước và bệnh do các nguyên nhân khác có thể khắc phục được. Rotavirus có cấu trúc 3 lớp nên có khả năng kháng lại các chất sát trùng, khiến nó rất khó bị tiêu diệt.

Bệnh do cầu trùng (Coccidia): cầu trùng là loại kí sinh trùng gây thiệt hại kinh tế lớn cho chăn nuôi heo. Các kí sinh trùng đơn bào này xâm nhập vào thành ruột với tốc độ rất nhanh. Chúng nhân lên nhanh và làm ảnh hưởng khả năng hấp thu dinh dưỡng của heo. Bệnh tuy có thể không gây chết heo nhưng làm giảm năng suất. Có những heo không xuất hiện triệu chứng nhưng vẫn thải ra trứng cầu trùng, khiến dịch bệnh khó kiểm soát.

Sử dụng chế phẩm bổ sung sắt và ngừa cầu trùng

Viêm ruột mãn tính: Clostridium là loại vi khuẩn thường sống trong đường tiêu hóa, và có thể gây ra bệnh tiêu chảy. Vi khuẩn hình thành dạng “bào tử” nên rất khó tiêu diệt hoàn toàn. Khi môi trường đường ruột mất cân bằng vi khuẩn rất dễ phát triển gây bệnh.

Các bệnh khác như PRRS: Bệnh không trực tiếp gây tiêu chảy trên heo mà làm nái mất sữa, khiến heo con không nhận được miễn dịch thụ động, dẫn đến tiêu chảy.