Khi nhiễm virus và vi khuẩn thì tỷ lệ chết của heo con sẽ tăng, tỷ lệ mắc bệnh cũng tăng dần hàng năm. Để phòng ngừa dịch bệnh nhiều trại đã tiến hành chích vắc-xin ngừa bệnh. Nhiều cá thể khi được chích vắc-xin, hình thành kháng thể nhưng sức miễn dịch thấp. Khi mắc bệnh cũng gặp nhiều khó khăn trong việc điều trị. Để heo con khỏe mạnh, ngoài việc chích vắc-sin, phải hạn chế stress, nâng cao sức miễn dịch.

Bổ sung các chất kháng khuẩn để cải thiện sức khỏe đường ruột: giai đoạn cai sữa là giai đoạn heo con gặp stress nặng nhất. Lượng cám ăn vào 1 tuần đầu sau cai sữa giảm rất nhiều so với lượng sữa heo bú trước đó. Trong vòng 15 phút đầu sau cai sữa, khoảng 45% số heo con sẽ không ăn cám. Củng trong số này có 10% số heo không ăn cám lên đến 40 tiếng. Heo con đói bụng sẽ giảm vận động, các vi khuẩn gây hại trong đường ruột gia tăngà heo bị tiêu chảy, ảnh hưởng xấu sức khỏe đường ruột.

Việc hấp thụ và tiêu hóa cám ăn vào của heo con chủ yếu ở ruột non. Nhung mao của ruột non có hình dạng như những ngón tay. Hàng trăm tế bào ruột (enterocyte) tồn tại dọc theo các mao mạch và mạch bạch huyết. Chúng có chức năng tiết ra protein miễn dịch, hormone, men tiêu hóa để tạo thành bức tường tránh vi khuẩn xâm nhập. Tuy nhiên khi heo con bị stress thì phần nhung mao của ruột non bị xơ à thay đổi tế bào ruột, chức năng ruộtà lượng cám ăn vào giảm

Bảng 1: Sự thay đổi của nhung mao ruột non và tế bào ruột theo ngày tuổi. Nguồn: Skrzypek…,2018.

Để hạn chế tình trạng giảm lượng nhung mao cần bổ sung thêm chất đạm có nguồn gốc thực vật, nhưng loại bỏ các yếu tố kháng dinh dưỡng hoặc đạm động vật. Ngoài ra, cám giai đoạn đầu cai sữa sẽ khiến độ pH trong bao tử tăng. Khi độ pH trong bao tử tăng thì lượng men tiêu hóa pepsin và axit lactic sản xuất ra sẽ giảm. Thời kì này ruột rất dễ nhiễm bệnhà tiêu chảy dễ bùng phát.

Chính vì vậy, để tăng lượng men tiêu hóa tiết ra cần duy trì độ pH trong bao tử ở mức từ 2,0-3,5. Độ pH thích hợp sẽ giúp tăng tỷ lệ tiêu hóa chất đạm và diệt các vi khuẩn gây hại. Để duy trì độ pH thích hợp trong bao tử cần bổ sung thêm các chế phẩm axit hữu cơ tổng hợp và chất xơ không lên men.

Phân và bao tử heo con thay đổi khi nhiễm E. coli K88

Các chế phẩm axit hữu cơ tổng hợp giúp giảm độ pH trong đường ruộtà tiêu diệt vi khuẩn gây hại, tăng cường tiết men tiêu hóa đường ruột, cải thiện lượng cám ăn vào và tăng trọng ngày. Chất xơ không lên men giúp tăng lượng axit lactic và làm giảm độ pH trong bao tử, tăng cường sự hoạt động men tiêu hóa trong ruột nom, giúp nhung mao tiết ra nhiều mucins, kết tràng có nhiều global Cell. Ngoài ra chúng còn giúp giảm E. coli gia tăng các khuẩn có lợi như Lactobacillus và Bifidobacteria. Loại chất xơ này còn giúp gia tăng protein ở các mô liên kết chặt (Tight Junction Protein) giúp tăng cường chức năng thành ruột (Pluske et al., 2014; Berrocoso et al., 2015).

Giảm các phản ứng viêm nhiễm cải thiện miễn dịch đường ruột

Niêm mạc ruột của heo con đóng vai trò ngăn chặn các vi sinh vật, mầm bệnh, độc tố, xâm nhập vào máu, và thực hiện các chức năng miễn dịch. Các tế bào niêm mạc ruột đóng vai trò bảo vệ chính trong hệ thống miễn dịch. Chúng hấp thụ các chất dinh dưỡng. Tuy nhiên khi heo bị stress do cai sữa, hoặc thay đổi nguồn thức ăn thì lượng dinh dưỡng hấp thụ sẽ giảm, hình thành cytokine gây viêm nhiễm đường ruột, chức năng thành ruột giảm.

Mô liên kết chặt (Tight Junction) bị lỏng lẻo khiến các vi khuẩn gây hại xâm nhập vào máu và tạo ra các phản ứng miễn dịch bất thườngà gia tăng tiêu chảy và viêm nhiễm. Triệu chứng này được gọi là hội chứng rò rĩ ruột (Leaky Gut Syndrome), tăng sự thẩm thấu qua thành ruột.

Thay đổi bên trong thành ruột khi heo bị viêm nhiễm ( Nguồn: Pig Process 2016, Yang...2016, Yuan..2018)

Để cải thiện chức năng thành ruột heo cai sữa cần thức ăn ít đạm và bổ sung axit amin. Cám có độ đạm cao sẽ khiến vi sinh vật đường ruột mất sự cân bằng.

Các loại axit amin thiết yếu

Đặc điểm các giai đoạn phát triển của heo con